Znaczenie olejów roślinnych dla człowieka jest nie do przecenienia, ze względu na wysokie wartości prozdrowotne (Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe), dlatego ich spożycie stale rośnie. To także ważne surowce dla przemysłu chemicznego oraz do produkcji biopaliw. Przekłada się to na popularność uprawy roślin oleistych wśród producentów rolnych.
- Powierzchnia uprawy najważniejszej rośliny oleistej w Polsce – rzepaku ozimego wynosi obecnie prawie 1 mln ha - informuje dr hab Katarzyna Mikołajczyk kierownik Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB w Poznaniu, wiodącego ośrodka badań nad roślinami oleistymi w Polsce i na świecie - poznański oddział IHAR jest inicjatorem prac nad ulepszaniem, na drodze genetycznej, oleju rzepakowego i poekstrakcyjnej śruty rzepakowej. Prace te, zapoczątkowane w 1961 roku, doprowadziły do wyhodowania i wdrożenia do uprawy odmian bezerukowych, a następnie odmian podwójnie ulepszonych.
Uczniowie Technikum Rolniczego z Zespołu Szkół Nr 2 w Szamotułach dzięki uprzejmości Pani dr hab. Katarzynie Mikołajczyk mieli wyjątkową okazję zwiedzić Instytut oraz wysłuchać wykładów na temat prowadzonych badań, m.in. wytwarzania materiału wyjściowego do dalszej hodowli, wdrażania nowych odmian czy technologii uprawy głównie rzepaku ozimego, ale także rzepaku jarego, lnu, maku czy gorczycy białej.
Naukowcy, pomagali młodzieży zrozumieć podstawy hodowli i genetyki prezentując doświadczenia i prace wykonywane na co dzień w laboratoriach.
Uczniowie mogli zobaczyć podwojone haploidalne rośliny rzepaku, tzw. DH, które umożliwiają skrócenie procesu hodowlanego poszukującym nowych odmian. Dowiedzieć się, w jaki sposób izolować DNA z komórek roślinnych i że markery genetyczne umożliwiają szybkie wyselekcjonowanie roślin o najkorzystniejszych cechach hodowlanych.
Poznańscy naukowcy zwracali także uwagę młodzieży m.in. na ciągłe poszukiwanie genów odporności rzepaku na groźne choroby takie jak: sucha zgnilizna kapustnych, czerń krzyżowych czy zgnilizna twardzikowa oraz potrzebie podwyższania parametrów jakościowych, np. różnicowania składu kwasów tłuszczowych, poprawie zimotrwałości.
Dr hab. Stanisław Spasibionek podkreślał wysoką jakość oleju z gorczycy białej odmian Bamberka i Warta. Nalezy dodać, że gorczyca jest wartościową rośliną miododajną oraz ma bardzo dobre właściwości fitosanitarne. Wykładowca omawiał także szczególne właściwości oleju lnianego ze względu na wysoką zawartość kwasów omega-3 i omega-6. Rolnicy mają do wyboru trzy polskie odmiany lnu Jantarol, Oliwin, Szafir. - Obecnie prowadzone prace mają na celu wyhodowanie odmian, których olej będzie odporny na jełczenie – podkreślał prelegent.
To była ogromna dawka wiedzy dla młodzieży szkolnej, mamy nadzieję że wrażenia pozostaną na długie lata.
Tekst i zdjęcia: Ewa Krysztofiak (archiwum 1)
Składamy szczególne podziękowania Pani kierownik, dr hab. Katarzynie Mikołajczyk za możliwość zwiedzenia IHAR oraz wszystkim naukowcom za ciekawe pokazy i prelekcje prezentowane w trakcie wizyty
Udział w wycieczce wzięli: uczniowie kl II TR – opiekun Piotr Sołtysiak oraz
uczniowie kl I TR – opiekunowie Katarzyna Zielewicz i Ewa Krysztofiak